Westnijlvirus rukt op in Europa: Klein risico, maar wel waakzaam blijven
Door warmere zomers en meer muggen rukt het westnijlvirus op in Europa. Wat is het risico voor Nederlanders en hoe kun je besmetting voorkomen?
Westnijlvirus rukt op in Europa: Klein risico, maar wel waakzaam blijven
In Italië zijn dit jaar al tien mensen overleden aan het westnijlvirus. Het virus, dat wordt overgedragen door muggen, komt steeds vaker voor in Europa. Toch blijft het risico voor de volksgezondheid relatief klein, zo benadrukken deskundigen van het RIVM.
Volgens het RIVM vertoont 80 procent van de mensen die besmet raken helemaal geen klachten. Ongeveer 19 procent ontwikkelt milde symptomen zoals koorts, vermoeidheid of diarree. Slechts in 1 procent van de gevallen ontstaat een ernstige infectie, zoals hersen- of hersenvliesontsteking. Vooral ouderen en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen risico. In ernstige gevallen kan het virus zelfs dodelijk zijn, met sterftecijfers die bij 70-plussers oplopen tot bijna 30 procent.
Verspreiding neemt toe door klimaatverandering
Het westnijlvirus dook oorspronkelijk op in Afrika, maar heeft zich sinds het einde van de 20e eeuw wereldwijd verspreid. Dat komt onder meer door klimaatverandering, waardoor muggen beter overleven in warmere gebieden. Volgens viroloog Marc Van Ranst en muggenexpert Bart Knols trekt het virus langzaam richting het noorden, ook Nederland.
In 2020 werd het westnijlvirus voor het eerst vastgesteld in Nederland, bij een mus. Later dat jaar volgden ook enkele besmettingen bij mensen. Sindsdien zijn er in Nederland geen nieuwe menselijke gevallen gemeld, maar het virus werd wel nog aangetroffen bij vogels en paarden.
Muggen profiteren van warm en nat weer
Warmere winters zorgen ervoor dat meer muggen het seizoen overleven. Deze zomer zijn de omstandigheden ideaal: hoge temperaturen gecombineerd met flinke regenbuien. "Stilstaand water is cruciaal voor muggen, want daarin leggen ze hun eitjes," legt Knols uit.
Het is dan ook belangrijk om emmers, bloempotten of andere objecten met stilstaand water regelmatig leeg te maken of weg te gooien. Zo verklein je de kans op een lokale muggenplaag.
Nog geen vaccin of medicatie beschikbaar
Er bestaat op dit moment geen vaccin of medicijn tegen het westnijlvirus. In de Verenigde Staten wordt al sinds 2003 gewerkt aan een vaccin, maar de ontwikkeling verloopt traag. Volgens Van Ranst komt dat doordat de commerciële belangstelling beperkt is. “Zonder economisch gewin blijven investeringen uit, en duurt het proces langer.”
Totdat er een vaccin beschikbaar is, blijven standaardmaatregelen de beste bescherming: slapen onder een klamboe, het dragen van bedekkende kleding en het gebruik van insectenspray.
Conclusie: risico klein, maar preventie belangrijk
Hoewel de kans op ernstige ziekte door het westnijlvirus klein is, wijzen experts erop dat het virus zich duidelijk verspreidt in Europa. Door preventieve maatregelen te nemen, zoals het opruimen van stilstaand water en het vermijden van muggenbeten, kun je het risico op besmetting aanzienlijk verkleinen.
Bron: NU.nl
Verspreiding via vogels én muggen: geen mens-op-mensbesmetting
Een belangrijk kenmerk van het westnijlvirus is de manier waarop het zich verspreidt. Het virus wordt in de natuur vooral gedragen door vogels. Tijdens hun trek kunnen zij het virus meenemen naar andere regio’s of continenten. Daar kunnen lokale muggen het virus oppikken wanneer ze de besmette vogels steken. Vervolgens dragen deze muggen het virus over op mensen.
Het westnijlvirus verspreidt zich dus via een combinatie van vogels en muggen, maar niet van mens op mens. Wie besmet raakt, vormt dus géén direct gevaar voor anderen in de omgeving. Dit maakt gerichte muggenbestrijding en monitoring van vogelpopulaties extra belangrijk in het tegengaan van verdere verspreiding.
Om te reageren moet je ingelogd zijn. Log in of maak gratis een account aan.