Eindverlofregeling van kracht: 146 gevangenen in juli eerder vrijgelaten door celtekort

Het tekort aan cellen en personeel dwingt Nederland tot drastische maatregelen. Sinds half juli zijn al 146 gevangenen maximaal een week eerder vrijgelaten door invoering van de eindverlofregeling.

Eindverlofregeling sinds 15 juli van kracht

De Nederlandse gevangenissen kampen al geruime tijd met een structureel tekort aan cellen en personeel. Om verdere overbelasting van het gevangeniswezen te voorkomen, is op 15 juli de zogeheten eindverlofregeling officieel in werking getreden. Sindsdien zijn 146 gevangenen maximaal een week eerder vrijgelaten, zo bevestigt de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) aan NU.nl.

De regeling geldt voor veroordeelden met een gevangenisstraf van maximaal twee jaar. In principe mogen zij nu tot twee weken voor het einde van hun straf worden vrijgelaten, maar in de praktijk blijkt één week eerder vrijlaten vaak voldoende.

Druk op het systeem leidde tot versnelde invoering

De maatregel is niet nieuw. Al eind 2024 werd vanwege de oplopende druk op het gevangenissysteem besloten om veroordeelden tot vijf dagen eerder vrij te laten. De situatie werd eind vorig jaar als zo nijpend beschouwd dat toenmalig staatssecretaris Ingrid Coenradie ‘code zwart’ uitriep voor het gevangeniswezen. De bezettingsgraad lag rond de 99,5 procent, wat betekende dat er nauwelijks nog ruimte was voor nieuwe verdachten.

Als gevolg hiervan dreigde het systeem volledig vast te lopen: zonder vrijgekomen cellen zouden politie en justitie geen plek meer hebben om nieuwe arrestanten op te sluiten.

Politiek verdeeld, maar maatregel toch doorgevoerd

De eindverlofregeling leidde tot stevige politieke discussie. Vooral binnen de coalitie van VVD, PVV en BBB was er weinig draagvlak voor het voorstel van Coenradie. Desondanks haalden moties om het plan tegen te houden geen meerderheid in de Tweede Kamer.

Na het vertrek van Coenradie nam demissionair staatssecretaris Teun Struycken haar taken over. Hij zette het plan alsnog door en erkende dat de maatregel, net als andere recente ingrepen in het gevangenisbeleid, niet wenselijk is, maar volgens hem wel noodzakelijk om het systeem draaiende te houden.

Met de huidige druk op het gevangeniswezen lijkt het eindverlof een onvermijdelijke tussenoplossing. Of er op korte termijn structurele oplossingen komen om het cel- en personeelstekort aan te pakken, blijft voorlopig onzeker. De politiek is verdeeld en het gevangeniswezen balanceert op de rand van overbelasting.

Bron: NU.nl