Duitsland introduceert Nederlands MONOcam-systeem tegen telefoongebruik in verkeer

In een belangrijke stap richting meer verkeersveiligheid heeft de politie in de Duitse deelstaat Rijnland-Palts het in Nederland ontwikkelde MONOcam-systeem officieel in gebruik genomen. Dit systeem detecteert en beboet automobilisten die hun mobiele telefoon gebruiken tijdens het rijden.

Rijnland-Palts is daarmee de eerste Duitse deelstaat die deze op kunstmatige intelligentie gebaseerde technologie inzet voor verkeershandhaving. Verwacht wordt dat meerdere deelstaten het MONOcam-systeem ook in gebruik gaan nemen.

Wat is MONOcam?

Het MONOcam-systeem, oorspronkelijk ontwikkeld door de Nederlandse politie, maakt gebruik van een hogeresolutiecamera en AI om automatisch bestuurders op te sporen die elektronische apparaten hanteren achter het stuur. De camera’s worden meestal op verhoogde locaties zoals viaducten geplaatst, waar ze het verkeer scannen en realtime mogelijke overtredingen signaleren. Als een bestuurder betrapt lijkt te worden op telefoongebruik, wordt het beeldmateriaal opgeslagen en handmatig gecontroleerd door een agent. Blijkt er geen overtreding, dan wordt het beeld direct gewist om de privacy te waarborgen.

“Afleiding in het verkeer is een groot probleem, en het gebruik van mobiele telefoons is een van de belangrijkste oorzaken van ongevallen,” aldus Friedel Durben, inspecteur van de politie in Rijnland-Palts. “Verkeersveiligheid is essentieel en maakt deel uit van onze binnenlandse veiligheid. Ik ben blij dat we dankzij samenwerking met onze Nederlandse collega’s deze technologie nu kunnen inzetten.”

Wettelijke basis

Volgens artikel 23(1a) van de Duitse verkeersregels (StVO) is het verboden om tijdens het rijden elektronische apparaten te gebruiken. Overtreders riskeren een boete van €100 en één strafpunt op hun rijbewijs. Als daarbij anderen in gevaar worden gebracht, kunnen strengere straffen volgen. De wetgeving is inmiddels aangepast zodat de MONOcam specifiek ingezet mag worden voor het vastleggen van telefoongebruik in het verkeer. Alle andere data wordt automatisch verwijderd, om massasurveillance te voorkomen.

Internationale samenwerking

In Nederland wordt MONOcam sinds 2020 gebruikt. Momenteel zijn er twintig camera’s actief. Duitsland testte het systeem eerder, maar juridische aanpassingen waren nodig voor een definitieve invoering. Die zijn nu doorgevoerd, waardoor Rijnland-Palts het spits afbijt.

“Als lid van de raad van ROADPOL heb ik me ingezet om deze innovatie beschikbaar te maken voor onze collega’s,” zegt Willybert Oor, landelijk portefeuillehouder Verkeer bij de Nederlandse politie. “Wij delen onze kennis en technologie, zodat Duitse collega’s MONOcam-systemen kunnen bouwen en aanpassen aan hun behoeften.”

Gevaar van telefoongebruik

Verzekeringsmaatschappijen en ongevallenanalisten in Duitsland bevestigen dat telefoongebruik achter het stuur net zo gevaarlijk is als rijden onder invloed. MONOcam moet bijdragen aan een sterke vermindering van het aantal overtredingen en zo de verkeersveiligheid verhogen.

“Bestuurders die hun telefoon gebruiken tijdens het rijden vormen een serieus risico,” aldus een woordvoerder van de politie in Rijnland-Palts. “Met MONOcam hebben we nu een effectief middel in handen om dat gedrag aan te pakken.”

Privacyzorgen

Hoewel MONOcam veelbelovend is, bestaat er in Duitsland ook kritiek. De ADAC, de grootste Duitse automobilistenvereniging, maakt zich zorgen over de privacy. Zij vrezen dat de inzet van camera’s een precedent schept voor verdere inbreuken op de persoonlijke levenssfeer. Voorstanders benadrukken echter dat MONOcam binnen strikt wettelijke kaders functioneert en uitsluitend wordt ingezet voor verkeersveiligheid.

Op dit moment is MONOcam alleen actief in Rijnland-Palts. Als de proef succesvol blijkt, kan landelijke uitrol volgen. Hoewel de politie nu exclusief bevoegd is om het systeem te gebruiken, pleiten sommige verkeersveiligheidsexperts ervoor om ook gemeenten toestemming te geven.

Terwijl Duitsland de strijd tegen afleiding in het verkeer opvoert, geldt MONOcam als veelbelovende innovatie. Of andere deelstaten het voorbeeld van Rijnland-Palts zullen volgen, is nog onzeker. Maar voorlopig loopt deze regio voorop in het gebruik van AI-gestuurde cameratechnologie om een hardnekkig verkeersprobleem aan te pakken.

Bron: ROADPOL