Trumps grillige wereldpolitiek: de gevolgen voor Europa, Poetin, Gaza – en nu ook Musk

Trumps presidentschap: politiek experiment of bewuste ontwrichting?

Donald Trump werd geprezen als ‘de president buiten het systeem’ – iemand die verandering bracht. Maar achter die façade school een leider die het wereldtoneel gebruikte als een proefopstelling. Alsof hij aan allerlei knoppen draaide – zonder enige vorm van kennis – om te zien wat er zou gebeuren.

Zijn handelsbeleid ontwrichtte internationale structuren. Importheffingen, bedreigingen richting bondgenoten en het opzeggen van verdragen creëerden een klimaat van onzekerheid waarin tegenstanders als Vladimir Poetin – en recent ook China – hun voordeel deden.

Poetin speelt slim in op de chaos – ook in Oekraïne

Poetin profiteerde zichtbaar van de Amerikaanse terugtrekking. Toen Trump kritiekloos met hem omging, op NAVO drukte zette en de waarde van diplomatie marginaliseerde, voelde Moskou zich vrij om haar invloed te vergroten. Dit bereikte een tragisch dieptepunt met de invasie van Oekraïne in 2022.

Trump bleef opvallend stil. Hij prees Poetin zelfs als “slim” en weigerde ondubbelzinnig partij te kiezen voor het aangevallen Oekraïne. Deze laksheid ondermijnde het Westerse front en zaaide verdeeldheid binnen Europa.

Gaza: Trumps selectieve empathie

Waar Oekraïne nog op internationale steun kan rekenen, geldt dat niet voor Gaza. De Palestijnse burgerbevolking lijdt onder blokkades, geweld en hongersnood, maar Trump haalde in zijn presidentschap alles uit de kast om Israël te plezieren. De verhuizing van de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem was symbolisch, maar pijnlijk voor velen.

Hulpgelden voor Palestijnse organisaties werden bevroren, en een kritische blik op mensenrechtenschendingen bleef achterwege. Trump zag Gaza vooral als een geopolitiek obstakel – niet als een plek waar mensen letterlijk vechten voor hun bestaan.

Zelfs Elon Musk neemt afstand: is de liefde voorbij?

Opmerkelijk is dat zelfs Elon Musk – die jarenlang flirtte met rechts Amerika en Trump als spreekbuis voor ‘vrije meningsuiting’ steunde – nu afstand neemt. Musk maakte recent bekend dat hij zijn werkzaamheden voor de Amerikaanse overheid heeft neergelegd, wat direct werd gevolgd door een kritische uitspraak over een controversieel besluit van Trump.

De miljardair, die eerder sympathiseerde met Trumps anti-establishmentretoriek, lijkt zich nu te distantiëren. Is dit het begin van een breder afbrokkelend vertrouwen, zelfs onder Trumps voormalige bondgenoten?

Europa moet eindelijk verantwoordelijkheid nemen

De Verenigde Staten onder Trump waren geen baken van stabiliteit. Europa, jarenlang afhankelijk van Amerikaans leiderschap, staat voor een keus: passief blijven of zelf leiderschap tonen. De oorlog in Oekraïne, het menselijk drama in Gaza en geopolitieke verdeeldheid vragen om een sterke, verenigde Europese stem.

Waar Trump moraliteit inwisselde voor chaos, moet Europa morele helderheid en daadkracht tonen. Want het vacuüm dat Trump heeft achtergelaten, is inmiddels een voedingsbodem voor autoritaire macht.

Conclusie: het Trump-tijdperk heeft diepe sporen nagelaten

Trumps presidentschap is voorbij, maar zijn invloed werkt na: van een losgeslagen Poetin tot een ontwricht Midden-Oosten, van beschadigde allianties tot verdeeldheid in eigen land. Zelfs Elon Musk lijkt zich nu van hem af te keren.

De vraag is: wat doet de rest van de wereld? En belangrijker nog – wat doet Europa?