Sluit venster
Mobiel
homeblogHuis & Tuin

Hierom moeten we zuinig zijn op de hommel – Feiten en tips

Lees over de hommelsoorten in Nederland en waarom we zuinig moeten zijn op deze insecten. Van de aardhommel tot de zeldzame koekoekshommel.

Door Redactie
Do 17 Jul 2025 - 09:08 ~ 4 minuten leestijd
Blog
Hommels in Nederland
Afbeelding ontwikkeld met AI | © Startenzo.nl

Hommels in Nederland: alle soorten uitgelegd

Hommels zijn onmisbare bestuivers in onze tuinen, weilanden en natuurgebieden. In Nederland komen maar liefst 29 verschillende hommelsoorten voor. Sommigen zijn algemeen, zoals de aardhommel en akkerhommel, terwijl andere juist zeldzaam of zelfs verdwenen zijn. In dit artikel zetten we de Nederlandse hommels overzichtelijk op een rij, met uitleg over de herkenning en leefwijze.

Waarom zijn hommels belangrijk?

Hommels behoren tot de wilde bijen en zijn kampioenen in het bestuiven van bloemen, planten en landbouwgewassen. In tegenstelling tot honingbijen kunnen hommels ook bij lagere temperaturen en bewolkt weer actief zijn. Dat maakt ze cruciaal voor de biodiversiteit in Nederland.

Helaas staan veel hommelsoorten onder druk. Door intensieve landbouw, verstedelijking en een afname van bloemenrijkdom verliezen ze hun leefgebied. Ook pesticiden spelen een rol in de achteruitgang.

Veelvoorkomende hommelsoorten in Nederland

Hieronder een aantal soorten die je met wat geluk zelfs in je tuin kunt tegenkomen:

  • Aardhommel (Bombus terrestris)
    De bekendste hommel met een zwarte beharing en gele banden. De witte staart is kenmerkend. Aardhommels leven vaak in de grond of in oude muizennesten.
  • Akkerhommel (Bombus pascuorum)
    Kleine, roodbruine hommel die vaak laat in het seizoen nog actief is. Je vindt hem veel in bermen, tuinen en graslanden.
  • Steenhommel (Bombus lapidarius)
    Zwart behaard met een opvallend rode achterlijfspunt. Broedt vaak in stapels stenen of composthopen.
  • Boomhommel (Bombus hypnorum)
    Sinds 2000 bezig aan een opmars in Nederland. Te herkennen aan de bruine kop, zwarte onderlijf en witte staart. Nestelt vaak in vogelhuisjes of onder dakranden.
  • Weidehommel (Bombus pratorum)
    Kleine hommel met gele strepen en een oranje staart. Actief vanaf het vroege voorjaar.
  • Tuinhommel (Bombus hortorum)
    Valt op door zijn lange tong, die hem geschikt maakt voor diepere bloemen. Wit-zwart-geel patroon, net als de aardhommel, maar slanker gebouwd.

Koekoekshommels: de nestkrakers

Ongeveer een derde van de Nederlandse hommelsoorten is een zogenaamde koekoekshommel. Zij maken zelf geen nest, maar leggen hun eitjes in het nest van andere hommels. Bekende voorbeelden zijn de grote koekoekshommel (Bombus bohemicus) en de gewone koekoekshommel (Bombus campestris).

Rode lijst en bescherming

Van de 29 soorten in Nederland staan 17 op de Rode Lijst van bedreigde hommels. Enkele soorten, zoals de gele hommel (Bombus distinguendus), zijn in Nederland zelfs uitgestorven. Bescherming van bloemrijke bermen, pesticidevrij tuinieren en het aanleggen van insectenhotels kan helpen om hommels een toekomst te geven.

Hommels nog aanwezig in Nederland

SoortStatusOpmerkingen
Aardhommel (B. terrestris)AlgemeenNestelt in de grond
Akkerhommel (B. pascuorum)AlgemeenRoodbruine tinten
Steenhommel (B. lapidarius)AlgemeenRode staartpunt
Boomhommel (B. hypnorum)AlgemeenBruine thorax, witte kont
Weidehommel (B. pratorum)AlgemeenOranje staart
Tuinhommel (B. hortorum)AlgemeenLange tong
Moshommel (B. muscorum)ZeldzaamIn duinen en grasland
Heidehommel (B. humilis)BedreigdOpen heidevelden
Veenhommel (B. jonellus)Vrij zeldzaamVeengebieden
Grote koekoekshommel (B. bohemicus)KwetsbaarParasitair
Gewone koekoekshommel (B. campestris)AlgemeenParasiteert op akkerhommel
Wilgenhommel (B. cryptarum)ZeldzaamLijkt op aardhommel
Grashommel (B. lucorum)AlgemeenLijkt op aardhommel
Grote veldhommel (B. magnus)ZeldzaamLangharig, noordelijk
Ruderale hommel (B. ruderarius)Vrij zeldzaamZwarte met rode staart
Grootbloemige hommel (B. ruderatus)ZeldzaamLange tong
Rode koekoekshommel (B. rupestris)Vrij algemeenParasiteert op steenhommel
Witte koekoekshommel (B. sylvestris)AlgemeenParasiteert op lucorum
Laat hommel (B. soroeensis)ZeldzaamKoelere gebieden
Semenov-hommel (B. semenoviellus)ZeldzaamZuidoost-Nederland
Hongaarse hommel (B. norvegicus)ZeldzaamLijkt op campestris
Boomkratshommel (B. sylvarum)ZeldzaamZuid-Nederland

Verdwenen hommels uit Nederland

SoortStatusOpmerkingen
Pomhommel (B. pomorum)VerdwenenNiet meer recent waargenomen
Gele hommel (B. distinguendus)VerdwenenKustgebieden vroeger
Veteranushommel (B. veteranus)VerdwenenLange tijd niet gezien
Waddenhommel (B. cullumanus)VerdwenenVoorheen op Waddeneilanden
Boloog (B. confusus)VerdwenenNiet meer waargenomen
Lichte koekoekshommel (B. barbutellus)VerdwenenVoorheen zeldzaam

Tip: Download de gratis Basisgids Hommels om zelf te leren determineren.

Hoe help jij de hommel?

Wil je zelf bijdragen aan het behoud van hommels? Dat kan eenvoudig:

  • Plant nectarrijke planten zoals lavendel, kattenkruid, echinacea en salie.
  • Vermijd chemische bestrijdingsmiddelen.
  • Laat een hoekje van je tuin verwilderen met wilde bloemen.
  • Hang een insectenhotel op of laat een composthoop liggen.

Bescherm onze hommels – nu het nog kan

Hommels zijn veel meer dan zoemende bolletjes in de tuin. Ze zijn stille helden van de natuur, verantwoordelijk voor de bestuiving van wilde bloemen, fruit, groente en andere gewassen. Zonder hen komt onze voedselvoorziening en biodiversiteit direct in gevaar.

Maar hommels hebben het zwaar. Van de 29 soorten die ooit in Nederland voorkwamen, zijn er inmiddels 6 volledig verdwenen en staan 17 soorten op de Rode Lijst. Verlies van leefgebied, pesticiden, monocultuur en een gebrek aan bloemen maken hun overleven steeds moeilijker.

Daarom moeten we zuinig zijn op onze hommels.

Iedere tuin, balkon of berm kan een verschil maken. Plant bloemen, vermijd gif, laat rommelhoekjes staan, en zorg voor voedsel en schuilplekken. Hoe klein je bijdrage ook lijkt, voor een hommel kan het het verschil maken tussen leven en verdwijnen.

Laten we onze hommels beschermen — voor hen, voor ons en voor de toekomst van de natuur.

Conclusie:

Hommels zijn veel meer dan dikke, zoemende beestjes. Ze zijn essentieel voor de natuur en voedselvoorziening. Met kleine aanpassingen in je tuin kun jij al bijdragen aan hun voortbestaan. Laten we zuinig zijn op deze prachtige insecten!


reacties

Nog geen reacties. Je kunt de eerste zijn die reageert.

Meepraten of reageren? Dat kan natuurlijk! Log in of Maak een gratis account aan

© 2025 Alle rechten voorbehoudenAlgemene voorwaardenCookiebeleidPrivacybeleidDisclaimerContactAdverterenLinkpartnersStartenzo-App installerenBlog RSS-feedsCookie instellingen
Gebruik ← of → om naar het vorige of volgende artikel te gaan
Swipe naar het << vorige of >> volgende artikel