Zo maak je van handen wassen een gezonde reflex - Handen-etiquette

Handen-Etiquette – Gezond blijven in het dagelijks Leven

Onze handen zijn onmisbaar. We groeten ermee, bedienen toetsenborden, houden ons vast in het openbaar vervoer, en bereiden of eten voedsel. Maar juist omdat we ze zoveel gebruiken, zijn ze ook een belangrijke bron van ziekteverspreiding. Met goede handhygiëne kun je eenvoudig voorkomen dat bacteriën en virussen zich verspreiden.

Begroeten zonder handdruk

Hoewel het nog vaak gebeurt, is handen schudden niet de beste keuze – zeker niet tijdens griepseizoenen of virusuitbraken. Een vriendelijk knikje, glimlach of een ellebooggroet is een prima alternatief. Was of desinfecteer je handen na fysiek contact, vooral vóórdat je gaat eten of je gezicht aanraakt.

Niezen en hoesten: liever niet in je hand – maar als het écht moet...

Een van de belangrijkste gedragsregels: niezen of hoesten doe je niet in je hand. Waarom? Omdat je daarna vaak weer dingen aanraakt – deurklinken, je telefoon, je gezicht – en zo onbedoeld virussen verspreidt. De beste manier blijft: niezen of hoesten in de binnenkant van je elleboog. Heb je een papieren zakdoek bij de hand? Gebruik die en gooi hem direct weg.

Maar wat als het echt niet anders kan?

Soms gebeurt het onverwachts en heb je geen zakdoek of tijd om je arm op te tillen. Moet je dan per se in je hand niezen? Dan is het iets minder risicovol om dat in je linkerhand te doen in plaats van je rechter. Waarom? Je rechterhand gebruik je meestal voor handdrukken en het aanraken van veelgebruikte oppervlakken. Door je linkerhand te gebruiken, beperk je de kans op verspreiding íets – maar alleen als je daarna je handen meteen wast of desinfecteert.

Kortom:

• Voorkeur 1: Elleboogplooi
• Voorkeur 2: Zakdoek (en weggooien)
• Noodoplossing: Linkerhand (en direct schoonmaken)

Hygiëne draait niet om perfectie, maar om bewuste keuzes maken – ook als het even tegenzit.

Voor het eten: handen wassen is een must

Of je nu thuis eet, onderweg een snack pakt of iets deelt met anderen: zorg dat je handen schoon zijn. Via je handen kunnen virussen direct in je mond komen. Was ze bij voorkeur met water en zeep. Is dat niet mogelijk? Gebruik dan een handgel met minstens 60% alcohol. Even aan je broek afvegen werkt niet.

Bacteriehotspots: ov, telefoons en toetsenborden

Voorwerpen die veel mensen aanraken – zoals deurklinken, trapleuningen, pinautomaten en ov-paaltjes – zijn broedplaatsen voor bacteriën. Zelfs je eigen telefoon is vaak vuiler dan een toiletbril. Reinig hem regelmatig, was je handen na gebruik van het openbaar vervoer, en gebruik handgel als je geen kraan in de buurt hebt.

Na het toilet: altijd handen wassen

Handen wassen na een toiletbezoek is onmisbaar. Gebruik water en zeep, en neem minstens 20 seconden de tijd. Vergeet je duimen, vingertoppen en nagels niet. Gebruik in openbare toiletten je mouw of een papieren doekje om de deur te openen, zodat je schone handen schoon blijven.

Na het toilet: handen wassen blijft belangrijk – ook als de kraan er niet fris uitziet

Je kent het wel: je staat in een openbaar toilet, en je twijfelt of je die kraan eigenlijk wel wilt aanraken. Hij ziet er een beetje groezelig uit, en je denkt misschien: "Is handen wassen hier eigenlijk wel beter?" Het korte antwoord is: ja, absoluut.

Na een toiletbezoek kunnen er via de wc-bril, de spoelknop of toiletpapier ziekteverwekkers op je handen terechtkomen. Die wil je niet mee de dag in nemen. Ook al zijn de kranen niet steriel, niet wassen is een stuk riskanter dan wel wassen. Gelukkig zijn er manieren om dit hygiënisch en slim aan te pakken – zelfs in minder frisse toiletten.

👇 Zo pak je het handig aan:

• Open en sluit de kraan met je elleboog of een papieren doekje. Zo vermijd je direct huidcontact met een mogelijk vieze kraan.
• Was je handen grondig – minimaal 20 seconden. Vergeet vooral je duimen, vingertoppen en de huid onder je nagels niet.
• Gebruik bij voorkeur papieren handdoekjes om je handen te drogen. Luchtblazers zien er modern uit, maar verspreiden soms juist bacteriën.
• Gebruik het papieren doekje ook om de deurklink vast te pakken. Zo blijven je schone handen echt schoon.

Geen water of zeep? Dan is een handgel met minstens 60% alcohol een prima tussenoplossing. Maar zodra je de kans krijgt, was je alsnog je handen met water en zeep.

Na toiletbezoek even samengevat

Ja, die kraan is misschien niet smetteloos, maar dat is geen reden om het handen wassen over te slaan. Met een beetje handigheid en wat extra aandacht bescherm je jezelf én anderen. En laten we eerlijk zijn: na een toiletbezoek wil je gewoon weer fris verder, toch?

Wanneer gebruik je handgel?

Als er geen water en zeep beschikbaar zijn – bijvoorbeeld onderweg of tijdens een evenement – is handgel een goed alternatief. Zorg dat de gel minstens 60% alcohol bevat. Gebruik het na een niesbui, ov-rit of vóór het eten. Let op: handgel doodt bacteriën, maar verwijdert geen zichtbaar vuil. Dan is wassen met water en zeep de enige optie.

Gewoontes om af te leren

Ziekteverwekkers verspreiden zich via onbewuste gewoontes. Raak je gezicht zo min mogelijk aan, bijt niet op je nagels en eet niet zonder je handen te wassen. Vermijd ook eten uit een zak na contact met bijvoorbeeld geld, een ov-kaart of een trapleuning. Kleine gewoontes, grote risico’s.

Tot slot: gezond verstand is je beste bescherming

Onze handen zijn waardevol, maar kunnen ook ziekteverwekkers overdragen. Door bewuste keuzes te maken – niezen in je elleboog, handen wassen op de juiste momenten en geen handen schudden – bescherm je jezelf en anderen. Handen-etiquette is geen overdreven voorzichtigheid, maar gewoon slim handelen.