Wat je juist wel en niet moet doen tijdens extreem warme dagen

🌡️ Het wordt weer erg warm de komende dagen

De komende dagen krijgt Nederland te maken met flink hoge temperaturen. In grote delen van het land stijgt het kwik tot boven de 30 graden Celsius, met uitschieters richting de 34 à 35 graden in het binnenland.

Vooral woensdag en donderdag - maar ook vrijdag en zaterdag - worden flink tot extreem warm, met tropische temperaturen en veel zon. De nachten blijven zwoel, waardoor het lastig kan zijn om goed af te koelen.

Vermijd inspanning overdag, drink voldoende water en houd rekening met extra gezondheidsrisico’s voor ouderen en kwetsbaren.

🌡️ De zomer is prachtig – maar onderschat de gevaren van hitte niet

Wanneer de temperaturen boven de 30 graden uitkomen, hebben veel mensen de neiging om hun normale ritme aan te houden. Toch is dat geen verstandige keuze. Bij extreme hitte vraagt je lichaam om een andere aanpak, met als doel: koel blijven, goed gehydrateerd blijven en oververhitting voorkomen. In dit opiniestuk leggen we uit wat je juist wél en niet moet doen op extreem warme dagen.

❌ Wat je beter niet kunt doen bij extreme hitte

1. Zware fysieke inspanning doen

Tijdens piekuren, met name tussen 12:00 en 16:00 uur, kun je beter geen intensieve activiteiten doen zoals sporten, klussen of tuinieren. Je lichaam moet hard werken om af te koelen en inspanning verergert dat. Je loopt een verhoogd risico op oververhitting, uitdroging of zelfs een zonnesteek. Verplaats fysieke taken naar de vroege ochtend of late avond.

2. Te weinig drinken

Veel mensen onderschatten hoeveel vocht ze verliezen via zweten. Als je wacht tot je dorst krijgt, ben je eigenlijk al te laat. Drink verspreid over de dag kleine hoeveelheden water, ook zonder dorstgevoel. Dit helpt om uitdroging, hoofdpijn en vermoeidheid te voorkomen.

3. Alcohol drinken

Hoewel een koud biertje aantrekkelijk lijkt, is alcohol bij warmte geen goed idee. Het droogt je lichaam uit en verstoort je temperatuurregulatie. Bovendien merk je minder snel op dat je oververhit raakt. Laat alcohol dus liever staan tot het weer afkoelt.

4. Overmatig koffie of cafeïne gebruiken

Cafeïnehoudende dranken zoals koffie, cola of energiedrankjes werken vochtafdrijvend. Overmatig gebruik hiervan versnelt vochtverlies. Beperk je tot maximaal één of twee kopjes en compenseer met voldoende water.

5. Donkere of synthetische kleding dragen

Donkere kleding absorbeert zonlicht, waardoor je lichaam extra opwarmt. Synthetische stoffen houden warmte vast en laten geen lucht door. Kies daarom voor lichtgekleurde, luchtige kleding van natuurlijke materialen zoals katoen of linnen.

6. Midden op de dag in de zon zitten

De UV-straling is tussen 12:00 en 16:00 het sterkst. Langdurig in de zon zitten kan leiden tot zonnebrand, hitte-uitputting of zelfs een zonnesteek. Zoek de schaduw op of blijf binnen tijdens deze uren.

7. Ramen overdag dichtlaten bij warme binnentemperaturen

Als je overdag ramen en deuren dicht houdt terwijl het binnen warmer wordt dan buiten, creëer je een broeikas. Ventileer je huis juist goed wanneer het buiten koeler is – meestal ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds laat.

8. Ventilator rechtstreeks op je gezicht richten

Een ventilator kan verkoelend werken, maar als hij direct op je gezicht blaast, drogen je slijmvliezen uit. Dit kan leiden tot geïrriteerde ogen, een droge keel of stijve spieren. Laat een ventilator liever zachtjes ronddraaien zonder directe luchtstroom.

9. Plotselinge temperatuurverschillen opzoeken

Een ijskoude douche of een airco op 16 graden lijkt misschien fijn, maar kan je bloedsomloop ontregelen. Je lichaam reageert op de schok, wat duizeligheid of kramp kan veroorzaken. Kies voor een lauwe douche en een gematigde aircostand.

10. Kinderen of dieren achterlaten in de auto

Laat nooit – ECHT NOOIT! – een kind of dier achter in een stilstaande auto, zelfs niet voor maar 2 of 3 minuten. Al bij 24 graden kan de temperatuur in een auto in zeer korte tijd oplopen tot 50 graden. Dit kan dodelijk zijn.

✅ Wat je wél kunt doen om koel en veilig te blijven

1. Drink voldoende water – ook zonder dorst

Hydratatie is essentieel. Zorg dat je continu vocht aanvult, bij voorkeur met gewoon water. Voeg eventueel een schijfje citroen of munt toe voor de smaak. Vermijd suikerhoudende dranken en frisdrank, die juist dorstiger maken.

2. Zoek de schaduw op en vermijd directe zon

Blijf zoveel mogelijk uit de directe zon, zeker tijdens de warmste uren van de dag. Zoek verkoeling onder bomen, een parasol of in huis. Gebruik een zonnehoed en zonnebrandcrème als je toch naar buiten moet.

3. Draag lichte, ademende kleding

Kies kleding die losjes zit, licht van kleur is en gemaakt is van ademende stoffen zoals katoen of linnen. Zo blijft je lichaam beter geventileerd en kan overtollige warmte sneller ontsnappen.

4. Ventileer slim op de juiste momenten

Open ‘s ochtends vroeg en ‘s avonds laat de ramen om frisse, koelere lucht binnen te laten. Gebruik gordijnen of zonneschermen overdag om directe zoninstraling tegen te houden.

5. Gebruik natte doeken of een spray voor verkoeling

Heb je geen airco? Geen probleem. Een nat washandje in je nek of op je voorhoofd werkt verrassend goed. Ook een plantenspuit met schoon water kan helpen om je huid tijdelijk te koelen via verdamping.

6. Neem lauwe douches

Een lauwe douche is effectiever dan een koude. Je lichaam koelt af zonder in shock te raken. Vermijd ijskoud water, dat juist zorgt dat je lichaam zich probeert op te warmen.

7. Eet licht en fris

Vermijd zware maaltijden. Kies voor lichte voeding zoals salades, fruit, yoghurt of smoothies. Deze zijn makkelijk verteerbaar en bevatten vaak ook extra vocht, wat goed helpt tegen uitdroging.

🔚 Tot slot: bereid je voor en pas je gedrag aan bij hitte

Hitte is geen grap. Ieder jaar overlijden er mensen aan de gevolgen van extreme warmte – vaak omdat ze hun gedrag niet aanpassen. Door bewust te kiezen wat je wél en juist niet doet, bescherm je jezelf én de mensen om je heen. Luister naar je lichaam, pas je ritme aan en zorg goed voor elkaar. Vooral ouderen, jonge kinderen en mensen met een zwakke gezondheid zijn extra kwetsbaar.

Blijf koel, blijf alert, en deel deze tips gerust met je omgeving.