'Altijd op de hoogte, nooit op adem – Hoe het nieuws onze mentale rust ondermijnt'

Door deze permanente stroom van informatie lijkt er maar één houding mogelijk: blijven volgen, blijven lezen, blijven kijken. Maar wat doet dat eigenlijk met ons, dat voortdurende op de hoogte zijn? Worden we er beter van? Geïnformeerder, misschien. Maar gelukkiger? Rustiger? Beslist niet.

Nieuws als constante dreiging

Nieuwsmedia leven van aandacht, en aandacht trek je nu eenmaal makkelijker met slecht nieuws dan met goed nieuws. Dat betekent dat de wereld via je scherm al snel een plek lijkt vol dreiging, chaos en machteloosheid. Zeker nu: met oorlogen in Oekraïne en het Midden-Oosten, spanningen rond Taiwan, binnenlandse verdeeldheid en economische druk zijn we collectief in een staat van constante alertheid.

De gevolgen zijn duidelijk zichtbaar. Onderzoek toont dat mensen die veel nieuws consumeren meer last hebben van stress, angst, en gevoelens van hopeloosheid. Het voortdurende besef van alles wat misgaat, zonder dat je er iets aan kunt veranderen, ondermijnt het gevoel van grip op het leven. En dus ook op geluk.

De illusie van controle

In onzekere tijden zoeken mensen houvast. Nieuws lijkt dat te bieden: als je maar weet wat er speelt, ben je beter voorbereid, toch? Maar in werkelijkheid is het vaak een illusie van controle. Het merendeel van het nieuws verandert niets aan je dagelijks leven. Het geeft informatie zonder handelingsperspectief — en dat is precies wat zo uitputtend werkt.

Informatie is niet hetzelfde als inzicht

Geïnformeerd zijn is belangrijk, zeker in een democratie. Maar informatie zonder context of verdieping is net zo hol als desinformatie. Scrollen door oppervlakkige updates, headlines, en pushmeldingen is niet hetzelfde als begrijpen wat er werkelijk speelt. In die zin is het geen informatiehonger die ons drijft, maar infotainment — een verslaving aan prikkels die vermomd zijn als noodzaak.

Tijd voor een ander nieuwsdieet

Er is niets mis met op de hoogte willen blijven. Maar het is tijd dat we onszelf afvragen: hoeveel nieuws is genoeg? Wat als we in plaats van de zoveelste pushmelding kiezen voor één goede longread per week? Wat als we onze aandacht richten op informatie die bijdraagt aan inzicht, niet aan onrust?

Geestelijke rust is geen luxeproduct voor de geprivilegieerden. Het is een voorwaarde om helder te kunnen denken, handelen, en hoop houden. En in een tijd waarin de wereld ogenschijnlijk steeds onrustiger wordt, hebben we dat misschien wel harder nodig dan ooit.

Dus ja, blijf geïnformeerd — maar niet ten koste van jezelf. De wereld draait ook als jij even pauze neemt.