Europa moet zich kunnen redden zonder VS, maar er moet heel snel iets gebeuren

De groeiende invloed van Rusland en China, de dreiging van een herverkiezing van Donald Trump en de oorlog in Oekraïne dwingen Europa tot een fundamentele herbezinning over zijn strategische zelfstandigheid.

In de volgende vastestellingen wordt onderzocht of Europa zichzelf zonder Amerikaanse steun kan redden, of het te lang afwacht met noodzakelijke hervormingen en hoe strategische samenwerkingen – bijvoorbeeld met Zuid-Korea – een rol kunnen spelen in het versterken van de Europese positie. Eén ding is zeker: afwachten is geen optie meer.

Als de Verenigde Staten z'n handen van Europa en Oekraine afhoudt, kunnen Europa en Oekraine zich dan redden zonder hulp? Dat hangt af van verschillende factoren, maar in de kern zou Europa zich kunnen redden, zij het met aanzienlijke uitdagingen.

Militair

• De EU-landen hebben gezamenlijk een aanzienlijk leger, maar de militaire capaciteit en slagkracht zijn sterk afhankelijk van de NAVO, waarvan de VS de ruggengraat vormt. Zonder Amerikaanse steun zou Europa een enorme versnelling in defensie-uitgaven en strategische samenwerking nodig hebben om de Russische dreiging het hoofd te bieden.
• Kernwapens: Alleen Frankrijk heeft een onafhankelijk nucleair afschrikmiddel. Dit kan een zwakke plek vormen zonder de Amerikaanse nucleaire paraplu.
• Productie en logistiek: Europa heeft moeite om op korte termijn voldoende wapens en munitie te produceren, zoals de situatie in Oekraïne laat zien.

Economie

• De Europese economie is sterk, maar kwetsbaar voor energie- en grondstoffenafhankelijkheid. Zonder Amerikaanse steun zouden sommige sectoren harder geraakt worden door sancties tegen Rusland en verstoringen in de handelsketen.
• De EU heeft een grote interne markt en voldoende financiële middelen om defensie-uitgaven op te schroeven, maar dit zou betekenen dat sociale programma’s en andere budgetten ingekrompen moeten worden.

Politiek & Samenwerking

• De grootste uitdaging zou zijn om Europa eensgezind te houden. De EU heeft moeite met snelle, collectieve besluitvorming over militaire operaties, en zonder de VS zou dit probleem nog groter worden.
• Sommige landen, zoals Hongarije, flirten met Rusland, wat Europese eenheid zou kunnen ondermijnen.
• Een sterker Europees leiderschap, mogelijk van Frankrijk en Duitsland, zou noodzakelijk zijn.

Conclusie

Ja, Europa kan zich redden, maar alleen als het bereid is om drastisch te herbewapenen, de defensie-industrie op te schalen en politiek eendrachtig te blijven. Op korte termijn zou een terugtrekking van de VS ernstige problemen opleveren, vooral op defensiegebied. Op lange termijn zou Europa echter onafhankelijker en strategisch zelfredzamer kunnen worden.

Wacht Europa niet te lang af dan? Want Trump heeft met Rusland - zonder de EU en/of Oekraine - op het hoogste niveau overleg gepleegd. En wat is daar besproken?

Ja, Europa wacht te lang af en lijkt zich nog steeds te veel te verlaten op de VS, ondanks de steeds duidelijkere signalen dat Amerikaanse steun niet vanzelfsprekend is.

Waarom Europa te lang wacht:

1. Onafhankelijkheid in defensie komt moeizaam op gang

   • De Europese defensiecapaciteit groeit, maar traag. Het European Defence Fund (EDF) en initiatieven als het gezamenlijke luchtverdedigingssysteem “Sky Shield” zijn een begin, maar er is nog geen serieuze, collectieve defensiemacht.
   • Duitsland beloofde na de Russische invasie van Oekraïne €100 miljard extra in defensie te investeren, maar de uitvoering verloopt traag en bureaucratisch.
     
     
2. Trump en de dreiging van een NAVO-Uittreding
   
   
   • Trump heeft meerdere keren aangegeven dat hij NAVO-landen die niet genoeg bijdragen aan defensie “niet meer zou beschermen.” Dit zou voor Oost-Europese landen en de Baltische staten rampzalig zijn als er een conflict met Rusland uitbreekt.
   • Nu Trump herkozen is, is de kans groot dat hij NAVO ondermijnt of verzwakt, wat Europa kwetsbaarder maakt.
     
     
3. Energie- en economische afhankelijkheid van de VS
   
   
   • Europa heeft de Russische energie grotendeels vervangen door LNG (vloeibaar gas) uit de VS. Als de VS echter besluit minder te leveren of hogere prijzen vraagt, kan dit de Europese economie raken.
   • De defensie-industrie van Europa is nog steeds afhankelijk van Amerikaanse technologie, bijvoorbeeld voor straaljagers en geavanceerde wapensystemen.

Wat Europa moet doen (maar nog niet genoeg doet):

1. Sneller en meer investeren in defensie

   • Landen moeten de NAVO-norm van 2% van het BBP voor defensie niet alleen halen, maar overstijgen.
   • De EU moet versneld een gezamenlijk leger of op z’n minst snellere gezamenlijke militaire samenwerking realiseren.
2. Eigen wapenindustrie flink opschalen
   
   
   • Minder afhankelijk worden van Amerikaanse wapens en munitie. De oorlog in Oekraïne toont aan dat Europa nog te weinig munitie en wapens produceert.
     
     
3. Politieke eensgezindheid vergroten
   
   
   • Voorkomen dat landen als Hongarije, die de Russische lijn volgen, de besluitvorming blokkeren.
   • Minder bureaucratie en snellere besluitvorming over militaire en geopolitieke kwesties.
4. Meer samenwerking met andere bondgenoten
   
   
   • Samenwerken met Japan, Zuid-Korea, Australië en India als tegenwicht tegen Rusland en China.
   • Eigen nucleaire afschrikking serieus overwegen (op basis van Frankrijk’s kernmacht).

Conclusie: Europa moet nu handelen

Europa is strategisch te passief en neemt nog te veel aan dat de VS altijd zal helpen. Dit is een gevaarlijke aanname, vooral met een mogelijke tweede Trump-termijn. Europa moet versnellen met defensie-uitgaven, strategische onafhankelijkheid en energiezekerheid – anders komt het te laat in actie als de VS echt afstand neemt.

Zal Zuid-Korea niet naar de VS neigen?

Ja, Zuid-Korea neigt sterk naar de VS en is een van de trouwste bondgenoten van Washington. Maar dat betekent niet dat Europa er geen strategisch partnerschap mee kan opbouwen, vooral op gebieden waar beide regio’s overlappende belangen hebben, zoals defensie-industrie, technologie en handel.

Waarom Zuid-Korea sterk naar de VS Neigt:

1. Militaire bescherming tegen Noord-Korea

   • De VS heeft ongeveer 28.500 troepen gestationeerd in Zuid-Korea en biedt een nucleair schild tegen Noord-Korea.
   • Zuid-Korea is voor zijn defensiestrategie volledig geïntegreerd met de VS, van wapensystemen tot militaire oefeningen.

2. Handel en technologie-afhankelijkheid

   • De VS is een van de grootste handelspartners van Zuid-Korea.
   • Veel Zuid-Koreaanse bedrijven (zoals Samsung en Hyundai) zijn sterk afhankelijk van de Amerikaanse markt en technologievoorschriften.

3. China als strategische bedreiging

   • De VS helpt Zuid-Korea bij het afschrikken van China’s expansie in de regio.
   • Zuid-Korea zit klem tussen zijn handelsrelatie met China en zijn veiligheidsrelatie met de VS.

Waarom Europa toch samen kan werken met Zuid-Korea:

1. Gezamenlijke belangen in defensie

   • Zuid-Korea heeft een zeer geavanceerde wapenindustrie (K2-tanks, K9-houwitsers, KF-21 gevechtsvliegtuigen).
   • Europa en Zuid-Korea kunnen samenwerken in wapenproductie en export. Polen heeft bijvoorbeeld al grootschalige wapendeals met Zuid-Korea gesloten.

2. Handel en Technologie

   • De EU en Zuid-Korea hebben een vrijhandelsverdrag en werken samen in halfgeleiders, AI en groene technologieën.
   • Zuid-Korea wil minder afhankelijk zijn van de VS en China in chipproductie en kan met Europa samenwerken om de afhankelijkheid van Amerikaanse technologie te verkleinen.

3. Politieke redenen

   • Zuid-Korea wil niet volledig afhankelijk zijn van de VS en zoekt alternatieve partners voor handel en defensie.
   • Als Trump opnieuw president wordt en zich isolationistisch opstelt, kan Zuid-Korea zich gedwongen voelen om zijn strategische opties te verbreden.

Conclusie: Ja, Zuid-Korea is Pro-Amerikaans, maar Europa heeft kansen

Zuid-Korea zal niet snel afstappen van zijn alliantie met de VS, maar er is voldoende ruimte voor sterkere Europese samenwerking op defensie, handel en technologie. Europa moet proactiever zijn en niet alleen afwachten tot de VS zich terugtrekt, want dat zou strategische kansen verspelen.

De slotsom: Grondstoffen in Oekrainse grond speerpunt voor VS

De Verenigde Staten hebben grote economische en strategische belangen in Oekraïne, vooral vanwege de enorme rijkdom aan grondstoffen die het land herbergt. Oekraïne beschikt over gigantische voorraden aan lithium, nikkel, titanium en zeldzame aardmetalen – essentiële materialen voor de technologie- en defensie-industrie. De waarde van deze grondstoffen loopt in de honderden miljarden dollars, en westerse bedrijven staan te popelen om toegang te krijgen tot deze bodemschatten.

Echter, het overleg tussen de VS en Oekraïne liep vanmiddag volledig uit de hand. Wat begon als een diplomatiek gesprek over investeringen en samenwerking, escaleerde al snel in een verhitte discussie. Oekraïne wil controle houden over zijn eigen rijkdommen, terwijl Washington er alles aan doet om voet aan de grond te krijgen in de sector van mijnbouw en grondstoffenwinning.

Ondanks de mislukte onderhandelingen is het duidelijk dat de VS niet zomaar zal afzien van zijn ambities. De geostrategische waarde van Oekraïne – niet alleen als buffer tegen Rusland, maar ook als leverancier van cruciale grondstoffen – maakt het land tot een speerpunt in de Amerikaanse economische en geopolitieke agenda. De vraag is nu niet óf de VS zich dieper in Oekraïne zal ingraven, maar hóe ver ze bereid zijn te gaan om hun belangen veilig te stellen.