Nederland en 25 andere landen verhogen druk op Israël met stevige verklaring over Gaza

Nederland sluit zich aan bij harde internationale oproep aan Israël: hulp Gaza moet direct verbeteren

Nederland heeft zich samen met 25 andere landen uitgesproken tegen de aanhoudende humanitaire crisis in Gaza. In een gezamenlijke verklaring roepen de landen Israël op om de militaire operaties in Gaza te staken en om de hulpverlening aan de Palestijnse bevolking direct en zonder belemmeringen toe te staan. Het taalgebruik in de verklaring is ongekend scherp en benadrukt de toenemende internationale druk op Israël.

In de verklaring wordt stevige kritiek geuit op de manier waarop Israël de toevoer van hulpgoederen regelt. Volgens de ondertekenaars lopen Palestijnen onnodig gevaar bij het verkrijgen van voedsel en basisbehoeften. De landen noemen de methode die Israël hanteert "gevaarlijk" en wijzen op de volstrekt ontoereikende hoeveelheid hulp die Gaza bereikt. Hierdoor zou de situatie een "nieuw dieptepunt" hebben bereikt. De blokkades worden als "onacceptabel" bestempeld en Israël wordt opgeroepen om alle beperkingen per direct op te heffen.

Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Casper Veldkamp noemt de verklaring op X "resoluut" vanwege de ernst van de situatie. Volgens het ministerie bevat de tekst "vrij stevige taal" om de druk op Israël te vergroten.

De verklaring is ondertekend door de ministers van Buitenlandse Zaken van onder andere Australië, België, Canada, Frankrijk, Ierland, Italië, Japan, Nederland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. De Verenigde Staten zijn geen ondertekenaar, maar ook daar groeit de kritiek op de koers van premier Netanyahu, aldus bronnen van de Amerikaanse nieuwssite Axios.

Volgens internationaal rechtsexpert Benjamin Duerr is de verklaring juridisch niet bindend, maar kan zij wel morele en politieke druk uitoefenen. Diplomaat Kees Rade wijst erop dat de ondertekening door Nederland opvallend is, gezien de traditioneel voorzichtige houding richting Israël. De tekst zou enkele maanden geleden nog ondenkbaar zijn geweest.

Duerr stelt dat deze gezamenlijke verklaring symbool staat voor een bredere diplomatieke verschuiving. "Hoe meer landen zich uitspreken, hoe meer gewicht een dergelijke verklaring krijgt," aldus Duerr. Dat het gelukt is om met 26 landen een eensluidend en krachtig document op te stellen, onderstreept volgens hem de ernst van de situatie en het breed gedeelde ongenoegen.

Hoewel de verklaring niet vergezeld gaat van directe sancties, onderzoekt de Europese Commissie inmiddels welke maatregelen tegen Israël mogelijk zijn. Ook zou de verklaring bedoeld zijn om een signaal af te geven aan delen van de Israëlische samenleving die zich afzetten tegen het regeringsbeleid.

Israël heeft fel gereageerd. Het ministerie van Buitenlandse Zaken noemde de verklaring op X "losgezongen van de realiteit" en verwees naar Hamas als hoofdverantwoordelijke voor de situatie. De Israëlische overheid bekritiseerde ook de timing van de verklaring, omdat deze zou samenvallen met onderhandelingen over een wapenstilstand.

De tekst veroordeelt echter ook Hamas, met een oproep tot de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van gijzelaars.

Volgens diplomaat Rade moet de verklaring vooral worden gezien als een manier voor regeringen om tegemoet te komen aan de toenemende druk vanuit de publieke opinie. "In veel landen groeit de roep om actie," zegt hij. "Zo’n verklaring is ook een manier om daar politiek gehoor aan te geven."